W Polsce istnieje system opodatkowania nieruchomości, w którym podstawę opodatkowania stanowi powierzchnia nieruchomości. Podatek od nieruchomości jest podatkiem lokalnym, inkasowanym przez samorząd terytorialny – gminę. Wszystkie gminy bez wyjątku w sposób indywidualny ustalają na swoim obszarze wysokość podatku od nieruchomości. Gminy nie pozostają bez ograniczeń, w każdym roku Minister Finansów określa maksymalną wysokość stawek podatku od nieruchomości. Podatek od nieruchomości wpłaca się do kasy gminy w 4 ratach do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada. Płatność może być rozłożona w ratach jedynie w przypadku, gdy podatek jest wyższy niż 100 pln. W sytuacji, gdy podatek jest niższy niż 100 pln musi być wpłacony jednorazowo do 15 marca. Z dniem 1 stycznia 2016 panują ponownie inne stawki jak w roku 2015. Graniczna taksa podatku od nieruchomości, opisana przez Ministra Finansów została zmieniona w drodze obwieszczenia z 5 sierpnia 2015r. (M. P. z 19.08.2015 r. poz. 735). Należy pamiętać, że ten podatek jest obowiązkiem w stosunku do Skarbu Państwa i ma charakter majątkowy. Oznacza to, że jego wysokość jest ustalana niezależnie od naszych dochodów jak i wpływów uzyskiwanych z posiadanej przez nas nieruchomości.
Zakres podmiotowy podatku od nieruchomości:
I) osoby fizyczne – człowiek od chwili urodzenia do chwili śmierci,
II) osoby prawne – osoba wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Jednostka organizacyjna wpisana do KRS-u otrzymuje podmiotowość prawną, zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych, zdolność sądową oraz procesową
III) jednostka organizacyjna. bez osobowości prawnej – podmiot nieposiadający osobowości pranej, lecz posiadający zdolność prawną
Aby te podmioty mogły być uznane za podatników muszą być:
-
Właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych (chyba że znajdują się w posiadaniu samoistnym wtedy obowiązek ciąży na posiadaczu samoistnym)
-
Posiadacz samoistny
-
Użytkownik wieczysty gruntów
-
Posiadacz nieruchomości lub obiektów budowlanych, które stanowią własność Jednostki Samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa jeśli ich posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, z ANR albo jest bez tytułu prawnego (chyba że przedmiot opodatkowania wchodzi w skład Zasobu Własności Rolnej SP lub jest w zarządzie Lasów Państwowych)
Oznacza to, że podatek od nieruchomości musimy płacić za samo posiadanie gruntów. Przy współwłasności – obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach / posiadaczach. W przypadku odrębnej własności lokali – obowiązek w zakresie podatku od gruntu i części budynku stanowiących współwłasność ciąży na właścicielach lokali w zakresie odpowiadającym częściom ułamkowym wynikającym ze stosunku powierzchni użytkowej lokalu do powierzchni użytkowej całego budynku
Zakres przedmiotowy podatku od nieruchomości:
-
Grunty
-
Budynki lub ich części
-
Budowle, które związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej
Nie podlegają pod zakres przedmiotowy podatku od nieruchomość:
- użytki rolne
- grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych
- lasy
O ile nie są zajęte na prowadzenie działalność gospodarczej
- grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych
- grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi i kanałami żeglownymi
- grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi
- nieruchomości zajęte na potrzeby organów jst (urzędy gmin, starostw, urzędów marszałkowskich)
- nieruchomości będące własnością państw obcych lub organizacji międzynarodowych przeznaczone na siedziby przedstawicielstw dyplomatycznych (pod warunkiem wzajemności)
Zwolnienia z podatku od nieruchomość:
- budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej
- budowle infrastruktury portowej
- budowle, budynki, grunty na obszarze części lotniczych lotnisk użytku publicznego
- budynki gospodarcze służące działalności leśnej lub rybackiej, położone na gruntach gospodarstw rolnych, służące wyłącznie działalności rolniczej; zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji
- grunty wpisane indywidualnie do rejestru zabytków
- grunty stanowiące nieużytki , użytki ekologiczne, grunty zadrzewione
- nieruchomości zajęte na prowadzenie nieodpłatnej działalności pożytku publicznego
- uczelnie
- publiczne i niepubliczne j.o. objęte systemem oświaty
Rada gminy może dodatkowo wprowadzić inne zwolnienia
Podstawa opodatkowania podatku od nieruchomość:
- dla gruntów – powierzchnia wyrażona w m2 lub ha wynikająca z ewidencji gruntów i budynków
- dla budynków – powierzchnia użytkowa w m2
- dla budowli zw. z prowadzeniem dz.g. – wartość amortyzacyjna ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, a przy całkowitym zamortyzowaniu – na dzień 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego
Rodzaje stawek podatkowych podatku od nieruchomości:
- procentowe – dla budowli, 2 %
- kwotowe – dla gruntów, budynków. Najwyższe przewidziano dla tych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Do rady gminy należy określenie w drodze uchwały wysokości stawek kwotowych. Ich wysokość nie może jednak przekroczyć górnych granic. Dodatkowo rada może zróżnicować wysokość stawek kierując się lokalizacją, przeznaczeniem, rodzajem zabudowy, stanem technicznym, itd.
O tym czy przedmiot opodatkowania jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej nie decyduje faktyczne prowadzenie na nim takiej działalności. Wystarczy aby grunty, budynki, budowle znajdowały się w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przedmiot opodatkowania nie może być wykorzystany pod działalność gospodarczą, bo nie pozwalają na to, względy techniczne. Nie stosuje się także do budynków mieszkalnych, gruntów pod jeziorami, gruntów na elektrownie wodne.
Tryb i warunki płatności podatku od nieruchomości:
Osoby fizyczne – zobowiązanie powstaje z chwilą doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego. Wcześniej zobowiązane są do złożenia organowi podatkowemu informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych w terminie do 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego. Wysokość podatku ustala wójt, burmistrz, prezydent ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Podatek płatny w 4 ratach: 15 marca, 15 maja, 15 września, 15 listopada.
Osoby prawne i jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, j.o. ANR, j.o. Lasów Państwowych – zobowiązanie powstaje z mocy prawa – zobowiązanie powstaje z mocy prawa. Zobowiązani są do składania do 31 stycznia organowi podatkowemu deklaracji na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy i muszą wpłacać w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego obliczony w deklaracji podatek do 15 dnia każdego miesiąca.
Jeśli nieruchomość stanowi współwłasność osób fizycznych i prawnych – względem osoby fizycznej zobowiązanie powstaje z mocy prawa.