Podatek od spadków i darowizn

Bez komentarza

Podatek od spadków i darowizn

Aktem prawnym regulującym podatek od spadków i darowizn jest „Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn”. Jest to podatek majątkowy –wymierzany od przyrostu substancji majątkowej nabytej w sposób nieodpłatny. Przyrost majątku odbywa się pod tytułem nieodpłatnym. Istotniejsze znaczenie mają ekonomiczne konsekwencje przesunięcia majątku niż sam obrót. Jest to podatek dochodowy – wykazują na to swoiste cechy, lecz w porównaniu z PIT mamy większe uwzględnienie relacji osobistych łączących dotychczasowego i nowego właściciela majątku. Omawiamy również podatek osobisty – podatnikami są wyłącznie osoby fizyczne (rodzaj relacji łączącej spadkobiercę ze spadkodawcą zależy od wysokości stawki podatkowej, kwoty wolnej od podatku, zastosowania zwolnień). Ponad to wyróżniają go trzy charakterystyczne dla niego cechy.

  • im bliższy stopień pokrewieństwa tym mniejszy ciężar podatkowy

  • podatek bezpośredni i zwyczajny, o zamkniętym podatkowo-prawnym stanie faktycznym

  • stanowi dochód własny gminy, ale pozostaje we właściwości rzeczowej naczelników US.

1) Zakres podmiotowy podatku od spadków i darowizn.

  • -tylko osoby fizyczne

  • -zasada domicylu – miejsce stałego pobytu w RP

  • – w przypadku nabycia rzeczy znajdujących się za granicą jest nabywca rzeczy, jeśli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny był obywatelem RP lub miał miejsce stałego pobytu w RP (odstępstwo na rzecz zasady obywatelstwa)

Grupy podatników:

  • I grupa – małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teść, przysposabiający i przysposobieni i ich zstępni

  • II grupa – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych

  • III grupa – cała reszta

2) Zakres przedmiotowy podatku od spadków i darowizn.

Nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP z tytułu:

  • -dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, polecenia

  • -darowizny

  • -zasiedzenia

  • -nieodpłatnego zniesienia współwłasności

  • -zachowku

  • -nieodpłatnej renty, użytkowania oraz służebności

  • -nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci

  • -nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego na wypadek śmierci

  • -katalog zamknięty

3) Wyłączenia z podatku od spadków i darowizn.

Art. 3. Podatkowi nie podlega:

  • a) nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

  • b) nabycie w drodze spadku, zapisu windykacyjnego lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw;

  • c) (uchylony)

  • d) nabycie w drodze dziedziczenia środków z pracowniczego programu emerytalnego;

  • e) nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na rachunku zmarłego członka otwartego funduszu emerytalnego;

  • f) nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym oraz na indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego;

  • g) nabycie w drodze spadku kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442, z późn. zm.1) ).

4) Zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

  1. Realizujące cele rolnicze

  2. Zaspokajające potrzeby mieszkaniowe

  3. Realizujące wymogi ochrony zabytków

  4. O charakterze technicznym i społecznym

  • Zerowa grupa podatkowa – małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha (całkowite zwolnienie od podatku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych). 2 warunki: podatnik ma obowiązek zgłosić nabycie własności rzeczy/praw maj. Właściwemu naczelnikowi US w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a przy dziedziczeniu – od momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. W przypadku gdy przedmiotem nabycia są środki pieniężne – nabywca ma obowiązek udokumentowania ich otrzymania (dowód przekazania na rachunek bankowy lub przekaz pocztowy)

Moment powstania obowiązku :

  • -chwila przysporzenia majątkowego np. z chwilą przyjęcia spadku

  • -nabycie niezgłoszonego do opodatkowania – z chwilą sporządzenia pisma, jeżeli nabycie to zostanie stwierdzone pismem (przy orzeczeniu sądu od momentu jego uprawomocnienia ) lub z chwila powołania się przez podatnika przed organem na fakt nabycia

Podstawa opodatkowania:

  • -wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość ustalona wg stanu rzeczy i praw w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku)

Ulgi:

  • ->mieszkaniowa – nabycie własności budynku mieszkalnego , lokalu, SWPDL, udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego. Do podstawy opodatkowania nie wlicza się czystej wartości nabytej nieruchomości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 metrów kwadratowych

  • ->kwota wolna od podatku ( I grupa – 9367 zł., II grupa -7276 zł., III grupa -4902 zł.). Opodatkowana jest wartość pomniejszona o minimum wolne od opodatkowania (minimum rozłączne). Do kwoty wolnej nie ma obowiązku składania zeznań.

Przy nabyciu od tej samej osoby rzeczy więcej niż raz – do wartości rzeczy i praw ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw nabytych od tej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok ostatniego nabycia.

Stawka:

  • -uzależniona od przynależności podatnika do grupy podatkowej

  • -progresywna skala podatkowa (stawka wzrasta wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania)

5) Szczeble skali podatkowej podatku od spadków i darowizn.

  1. Kwoty poniżej 10278 zł.

  2. Kwoty od 10.278 zł. a 20 556 zł.

  3. Kwoty powyżej 20 556 zł.

Dla grupy I odpowiednio 3%, 5 %, 7 %

Dla grupy II odpowiednio 7 %, 9 %, 12 %

Dla grupy III odpowiednio 12%, 16 %, 20 %.

Nabycie własności w drodze zasiedzenia – stała stawka proporcjonalna 7 % i nie ma kwoty wolnej od podatku.

Stawka 20 % – nabycie własności rzeczy lub praw w drodze darowizny w sytuacji, kiedy obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem w toku czynności sprawdzających , kontroli podatkowej na okoliczność dokonania darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony. Podatek oblicza się od nadwyżki kwoty wolnej od podatku. W obliczeniu kwoty podatku niezbędny może okazać się doradca podatkowy we Wrocławiu. 

Zobowiązanie podatkowe powstaje z chwilą wydania i doręczenia decyzji ustalającej jego wysokość. W terminie miesiąca od powstania obowiązku należy złożyć naczelnikowi US zeznanie podatkowe. Do niego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Obowiązek składania zeznań nie dotyczy przypadku poboru podatku od płatnika. Płatnikami są notariusze w przypadku dokonania czynności w formie AN lub zawartej w AN nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie.