W dzisiejszy zagadnieniu postaram się omówić ogólne kwestie o podatku od towarów i usług. Informacje odnośnie podatku pochodzą z ustawy z 2004 r. o podatku od towarów i usług.
We wstępie omówię formy podatków obrotowych ich przedmiot oraz rodzaje podatków obrotowych. Obrót o którym była mowa to wynik zdarzeń i czynności w czasie których następuje przekazywanie dóbr. Począwszy od procesów produkcji do procesów wymiany. W kwestii rodzajów podatków skupmy się na podatku ogólnym, który obciąża wszystkie dobra i obejmuje swym zakresem przychody ze sprzedaży tworów lub świadczonych usług.
Możemy wymienić dwie formy ogólnego podatku obrotowego :
- Pod względem liczby faz obrotu podlegających opodatkowaniu tj. jednofazowy podatek obrotowy oraz, wielofazowy podatek obrotowy. Przyczym podatek jednofazowy pobierany jest tylko w pierwszej fazie obrotu. Podatek wielofazowy obrotowy naliczany jest w kilku etapach produkcji i następnie dystrybucji.
- Metody ustalania podstawy opodatkowania w ujęciu podziału podatków wielofazowych. Są nimi np. podatki od obrotu brutto. Wyróżniamy formy min. kaskadowe. Podatek ten jest pobierany na każdym etapie produkcji i dystrybucji. Podstawą podstawy podatkowej jest cały obrót zrealizowany w danej fazie. W następujących fazach podatek oblicza się od ceny towaru/usługi, w której zawarty jest już wcześniej zapłacony podatek. Podsumowując – należności podatkowe są tym wyższe, im więcej jest faz, które występują w obrocie. Mamy tutaj jak to określa doradca podatkowy Wrocław kontakt ze zjawiskiem jakie opisuje się terminem kaskada podatkowa lub lawina podatkowa.
Inaczej kształtują się obciążenia podatkowe od obrotu netto. Są one wytwarzane odrębnie w danej fazie. Podatek jest naliczany na podstawie różnicy pomiędzy wartością obrotu zrealizowanego w daje fazie a wielością podatku w fazie poprzedniej.
Możemy nadmienić dwie formy podatku od wartości dodanej:
- Metody ustalenia wysokości obciążenia podatkowego przypadającego na każdą fazę obrotu czyli tzw. podatku cząstkowego może nastąpić wg 1 z 2 metod:
1) metoda odliczenia (metoda uprzedniego określenia obrotu/metoda pomniejszania podstawy opodatkowania) – bezpośrednia kalkulacja wartości dodanej na danym etapie obrotu i polega na odliczeniu od wartości obrotu w danej fazie wartości wszystkich obrotów dokonanych w okresie rozliczeniowym w poprzedniej fazie.
2) metoda fakturowa (metoda kredytu podatkowego / metoda pomniejszania podatku) – najpierw ustala się kwotę podatku od pełnej wartości danej fazy (kwotę podatku należnego) i po ustaleniu podatku zapłaconego w poprzedniej fazie (naliczonego) następuje zróżnicowanie ustalonych kwot podatkowych. Konieczność prowadzenia szczegółowej ewidencji obrotów. - 1) podatek od wartości dodanej typu konsumpcyjnego – możliwość odliczenia od podatku należnego wydatków inwestycyjnych na takich samych zasadach jak wydatków poniesionych na inne cele związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą (są to np. paliwa). W istocie podstawą obliczenia jest jedynie wartość towarów i usług przekazanych do konsumpcji. Możliwość niezwłocznego odliczenia podatku związanego z wydatkami inwestycyjnymi. Tym samym zakupy inwestycyjne traktowane są w taki sam sposób jak zakup innych towarów i usług, a podatek naliczony może zostać odliczony w momencie nabycia towaru.
2) Wyróżniamy również podatek od wartości dodanej typu dochodowego – odliczenie kwoty wydatków inwestycyjnych jest możliwe, jednak nie można tego dokonać w całości w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiło ich nabycie, lecz stopniowo w formie odpisów amortyzacyjnych. Podatek obliczany jest od kwoty równej dochodowi podatnika. Nie jest możliwe odliczenie podatku naliczonego w momencie nabycia towarów , natomiast podatnik uprawniony jest do odliczenia kwoty podatku naliczonego w okresie amortyzacji zakupionych środków trwałych.
3) podatek od wartości dodanej obciążający produkcję globalną (produkcję brutto) – brak możliwości odliczenia wydatków inwestycyjnych w jakiejkolwiek formie. W rzeczywistości jest to podwójne opodatkowanie.
*podatek należny – podatek wynikający z zastosowania stawki podatkowej do obrotu zrealizowanego w tej fazie.
*podatek naliczony – podatek zapłacony w poprzedniej fazie, w cenach nabywanych towarów i usług
*podatek do zapłacenia – różnica między należnym a naliczonym. Jeśli jest ujemna – zwrot podatku